Włochy to jeden z najpopularniejszych kierunków turystycznych w Europie, słynący z pięknych zabytków, smacznej kuchni i malowniczych krajobrazów. Kraj ten zamieszkuje ponad 60 milionów ludzi i składa się z 20 regionów, które różnią się od siebie pod wieloma względami. Jak wygląda zatem podział administracyjny Włoch na regiony i czym one się charakteryzują?
Czym są regiony we Włoszech?
Regiony (regioni) stanowią pierwszy poziom podziału administracyjnego Włoch. Włochy zostały podzielone na 20 regionów, z których 5 posiada status regionów autonomicznych ze względu na mniejszości etniczne i językowe zamieszkujące te tereny. Regiony mają dość szeroką autonomię, posiadają własny statut, władze w postaci prezydenta (presidente della Giunta Regionale) i rady regionalnej (consiglio regionale), a także własny budżet.
Jak wygląda podział administracyjny Włoch na regiony?
Obecny podział na 20 regionów został wprowadzony w 1970 roku i zastąpił wcześniejszy model oparty na 17 regionach. Obejmuje on następujące jednostki:
- 5 regionów autonomicznych: Trydent-Górna Adyga, Dolina Aosty, Friuli-Wenecja Julijska, Sardynia, Sycylia,
- 15 regionów zwyczajnych: Abruzja, Apulia, Kalabria, Kampania, Emilia-Romania, Lacjum, Liguria, Lombardia, Marche, Molise, Piemont, Toskania, Umbria, Wenecja Euganejska, Basilicata.
Ile jest regionów we Włoszech i jak się nazywają?
Jak wspomniano, obecnie Włochy podzielone są na 20 regionów. Oto pełna lista regionów włoskich wraz ze stolicami:
- Abruzja – L’Aquila
- Apulia – Bari
- Basilicata – Potenza
- Kalabria – Catanzaro
- Kampania – Neapol
- Emilia-Romania – Bolonia
- Friuli-Wenecja Julijska – Triest
- Lacjum – Rzym
- Liguria – Genua
- Lombardia – Mediolan
- Marche – Ankona
- Molise – Campobasso
- Piemont – Turyn
- Sardynia – Cagliari
- Sycylia – Palermo
- Toskania – Florencja
- Trydent-Górna Adyga – Trydent
- Umbria – Perugia
- Dolina Aosty – Aosta
- Wenecja Euganejska – Wenecja
Dlaczego Włochy podzielono na regiony?
Utworzenie regionów we Włoszech miało na celu decentralizację władzy i administracji. Wcześniej kraj był mocno scentralizowany i zarządzany z Rzymu. Podział na regiony pozwolił przekazać część kompetencji na poziom lokalny, dostosowując zarządzanie do potrzeb i specyfiki poszczególnych obszarów Włoch. Regiony mają autonomię w wielu dziedzinach, między innymi w służbie zdrowia, edukacji, transporcie czy planowaniu przestrzennym. Pozwoliło to lepiej zarządzać zróżnicowanym terytorium tego kraju.
Jakie są różnice między regionami we Włoszech?
Pomiędzy włoskimi regionami występują znaczne różnice gospodarcze, społeczne i kulturowe:
- Regiony północne, jak Lombardia czy Wenecja Euganejska, są lepiej rozwinięte ekonomicznie i przemysłowe.
- Regiony południowe, jak Sycylia, Kalabria czy Kampania, borykają się z większym bezrobociem i słabiej rozwiniętą gospodarką.
- Niektóre regiony, jak Lacjum czy Kampania, są bardzo zaludnione, inne, jak Molise czy Dolina Aosty, bardzo słabo.
- Występują różnice językowe, np. użycie języków regionalnych w Dolinie Aosty czy na Sardynii.
- Poszczególne regiony różnią się także kulturą, kuchnią, folklorem czy temperamentem mieszkańców.
W jaki sposób regiony różnią się pod względem gospodarczym?
Największe zróżnicowanie między regionami Włoch występuje w poziomie rozwoju gospodarczego. Generalnie można wydzielić 3 grupy:
- Najbardziej uprzemysłowione i zamożne regiony północne (Lombardia, Wenecja Euganejska, Emilia-Romania, Piemont).
- Regiony środkowe o średnim poziomie rozwoju (Toskania, Lacjum, Marche).
- Najsłabiej rozwinięte regiony południowe (Sycylia, Kampania, Kalabria, Apulia), gdzie występuje wysokie bezrobocie.
Różnice te są efektem procesów historycznych i strukturalnych. Na północy Włoch szybciej rozwinął się przemysł i usługi, podczas gdy południe długo pozostawało rolnicze.
Które regiony Włoch są najludniejsze?
Najwięcej ludności zamieszkuje Lombardię - 10 milionów mieszkańców. Kolejne pod względem liczby ludności są:
- Kampania – 5,8 mln
- Lacjum – 5,7 mln
- Wenecja Euganejska – 4,9 mln
- Sycylia – 4,9 mln
- Apulia – 4 mln
Z kolei najmniej zaludnionymi regionami Italii są: Molise (305 tys.), Dolina Aosty (126 tys.) i Trydent-Górna Adyga (540 tys.).
Gdzie znajdują się największe miasta we Włoszech?
Do największych miast Włoch należą:
- Rzym (Lacjum) – 2,8 mln mieszkańców
- Mediolan (Lombardia) – 1,3 mln
- Neapol (Kampania) – 0,9 mln
- Turyn (Piemont) – 0,9 mln
- Palermo (Sycylia) – 0,7 mln
- Genua (Liguria) – 0,6 mln
- Bolonia (Emilia-Romania) – 0,4 mln
- Florencja (Toskania) – 0,4 mln
Jak widać, największe aglomeracje miejskie Włoch zlokalizowane są głównie w północnej i środkowej części kraju.
Podsumowanie
Podział administracyjny Włoch na 20 regionów jest efektem reformy przeprowadzonej w 1970 roku, która zdecentralizowała zarządzanie krajem. Obecne regiony różnią się znacznie pod względem rozwoju gospodarczego, gęstości zaludnienia, uwarunkowań kulturowych i językowych. Najludniejsze i najbardziej uprzemysłowione są regiony północne, podczas gdy południe kraju, mimo walorów turystycznych, boryka się ze znacznie większym bezrobociem i zacofaniem. Zróżnicowanie to jest wyzwaniem dla spójności państwa włoskiego.
